Huis- Tuin- & Keukenpraatjes


Elke zaterdag om 11:15 uur een nieuw praatje met een plaatje.

Reacties zijn zeker welkom. Reageren kan via het contactformulier.

Militair Ereveld Grebbeberg

Op Eerste Paasdag fietste ik naar het Militair Ereveld Grebbeberg. Ik vind het indrukwekkend om al die graven te zien, omdat deze plek voor mij een persoonlijke betekenis heeft. Mijn vader vocht als Nederlands militair in de Slag om de Grebbelinie. Hij overleefde deze strijd, maar meer dan 400, veelal jonge, mannen verloren hun leven.

Mijn vader Frans van Steenbeek, was als dienstplichtig militair ingedeeld bij het 22e Regiment Infanterie. Dit was een van de twee infanterieregimenten die waren gelegerd in het garnizoen van Ede. Aanvankelijk volgde hij zijn militaire opleiding in de Mauritskazerne. In juni 1939 betrok zijn regiment de nieuwe Elias Beeckman Kazerne.

Kort na de afkondiging van de algemene mobilisatie van 28 augustus 1939 vertrok het regiment echter al naar de oorlogsbestemmingen Renswoude en Overberg in de Grebbelinie. De staf vestigde zich in De Dennen. Men verdedigde onder andere het Werk aan de Schalm, de Slaperdijken en het Werk aan de Engelaar.

De Duitse aanval op Nederland in de meidagen van 1940 begon op 10 mei en markeerde voor Nederland het begin van de Tweede Wereldoorlog. Het 22e regiment bevond zich in de flank van het Duitse leger, dat op 13 mei een poging ondernam om de Grebbelinie bij Scherpenzeel te doorbreken.

De Nederlandse troepen, waaronder het 22e Regiment Infanterie, bleken in staat de aanval van de Duitse 227e Infanterie Divisie te weerstaan. Ondanks dat de Duitsers tijdens de voorbereidingen veel hinder ondervonden van Nederlands artillerievuur, slaagden zij er aanvankelijk in enkele belangrijke posities te veroveren.

Deze posities werden op 13 mei door effectieve samenwerking en sterke tegenstand van de Nederlandse artillerie en het 22e Regiment opnieuw door de Nederlanders heroverd. De drie ingezette Duitse regimenten trokken zich terug met het voornemen om op 14 mei een nieuwe aanval te lanceren.

Ondanks dit beperkte succes werd op 13 mei rond 16.00 uur echter vanuit het commando Veldleger het bevel tot evacuatie van de gehele Grebbelinie gegeven. Pas op 14 mei om 09.00 uur ontdekten de Duitsers dat de meeste Nederlanders waren vertrokken. 

Deze late ontdekking was mede te wijten aan het feit dat enkele batterijen artillerie waren achtergelaten om de indruk van een voortdurende bezetting te wekken. In de ochtend van 14 mei moesten Duitse eenheden nog lokale gevechten voeren met achtergebleven Nederlandse troepen. De overige Nederlandse strijdkrachten hadden zich toen al teruggetrokken naar de Vesting Holland Oost.

Na het bombardement op Rotterdam in de vroege middag van 14 mei legde het Nederlandse leger (behalve in Zeeland) de wapens neer. Na de officiële capitulatie van woensdagmorgen 15 mei was het begin van 5 jaar Duitse bezetting een feit.

Deel van de graven op het Militair Ereveld Grebbeberg.

De verdediging van de Grebbelinie was een ongelijke strijd. Het relatief beperkte aantal Nederlandse soldaten, hun gebrekkige training en het verouderde materieel stonden in geen verhouding tot het sterke, goed getrainde en moderne Duitse leger. De Duitse overmacht en de slechte uitrusting van de Nederlandse soldaten hebben veel levens geëist. 

Op het Militair Ereveld Grebbeberg bij Rhenen liggen meer dan 400 Nederlandse militairen begraven die sneuvelden tijdens de Slag om de Grebbelinie. Na de capitulatie werden zij ter ruste gelegd in de grond die zij met hun leven hebben verdedigd.

Sinds 1946 worden op het Ereveld Grebbeberg ook militairen begraven die in andere delen van Nederland tijdens de meidagen van 1940 zijn omgekomen. Het ereveld dient daardoor nu als laatste rustplaats voor meer dan 850 Nederlandse militairen.

Terug naar overzicht

Geen hoogdravende meningen of stellingen.

Gewoon wat huis-, tuin- en keukenpraatjes

en soms een beschouwende blik naar 'buiten' .


De praatjes met de plaatjes van 2023 en 2024 zijn gebundeld te vinden in onze digitale archiefkast.