Zondag 4 mei ging ik ’s middags naar het Edese Mausoleum. Op het terrein waren enkele mensen bezig met de voorbereidingen van de herdenking en kransleggingen van die avond. Bij het Mausoleum zelf zag ik slechts de tegen de regen beschermde katheder en een kleine gestalte met een paraplu. 

Die kleine gestalte bleek een dame te zijn die mijn hulp vroeg bij het plaatsen van een vaas. Ik kon haar eenvoudig van dienst zijn en daarna raakten we in gesprek. Zo kreeg ik onverwachts een unieke en bijzondere ontmoeting met deze energieke, maar inmiddels bejaarde dame.

Zij bleek een dochter van Karel Weimar te zijn. Op een van de gedenkstenen van het Mausoleum staan de gegevens van deze held vermeld, omdat hij actief betrokken was bij het landelijk verzet en daardoor zijn leven verloor. Hij werd samen met zijn vrouw gearresteerd op 21 november 1944. Op Wikipedia staat informatie over Karel Weimar en die arrestatie.

Op die Wikipedia-pagina staat simpelweg “De kinderen van het echtpaar werden onverzorgd achtergelaten.” Tijdens ons gesprek deelde zijn dochter echter haar persoonlijke ervaring met betrekking tot de arrestatie van haar ouders. Ze vertelde hoe haar moeder haar nog snel enige instructies gaf en wat ze beleefde toen haar ouders werden weggevoerd.

Ik vond het bijzonder en ontroerend om het verhaal uit de mond van een van die kinderen zelf te horen. Meer dan 80 jaar na dat moment. Ik kon als het ware door haar ogen kijken, vanuit de rookstoel door het glas van de suitedeuren, terwijl haar ouders door brute SD-ers werden weggevoerd. Vervolgens moest ze, volgens de instructies van haar moeder, wachten tot het personeel van haar vader hen de volgende ochtend om acht uur zou vinden. Al die tijd wachten met haar zusje van slechts anderhalf jaar oud in haar armen. Een aangrijpend beeld.

Vader Weimar werd op 2 mei 1945 uit kamp Wöbbelin bevrijd, maar vervolgens als vermist opgegeven. Afgaande op de archieven zal hij na 16 mei alsnog overleden zijn in Ludwigslust. Tijdens zijn gevangenschap was hij vermoedelijk zo verzwakt of gewond geraakt dat herstel niet meer mogelijk was. Pas in december 1959 werd, op last van de Minister van Justitie, zijn overlijdensakte opgesteld.

Volgens haar dochter zag haar moeder vader Karel voor het laatst in kamp Amersfoort, maar zou haar vader niet blij geweest zijn haar moeder te zien, omdat hij daarmee wist dat de kinderen alleen achtergebleven waren. Haar moeder overleefde de oorlog en haar gevangenschap. 

Uiteindelijk behoorde moeder Weimar tot de vrouwelijke politieke gevangenen die verplicht waren deel te nemen aan de bizarre voettocht vanuit Westerbork tot hun bevrijding nabij Grijpskerk in de provincie Groningen.

In ons gesprek heb ik niet vermeld dat wij in aangehuwde zin een soort van familierelatie hadden. Ik heb volstaan met de mededeling dat onze wederzijdse vaders elkaar gekend moeten hebben. Met mijn aanwezigheid was haar duidelijk dat mijn vader de oorlog en zijn gevangenschap wel had overleefd. 

De rest was niet van belang. Wij waren daar tenslotte om onze overleden helden te herdenken en te eren. Ik beschouw het als een voorrecht dat zij haar verhaal met mij wilde delen, en ik ben haar daar uiterst dankbaar voor.